Zegarek – jedna z rzeczy – jeżeli się ją posiada – na którą częściej niż na inne spoglądamy, przyglądamy się, ba, wpatrujemy się. Rzecz nadzwyczajna, często wobec nas udręczająca swym okrucieństwem.
Przypomina o upływającym czasie, nieraz ponagla do przyspieszenia zaplanowanego działania. Bywa, że zerkamy na równomiernie przesuwające się wskazówki z żalem, że tak powoli tykają, a czas dłuży się i dłuży to na wskazówce pokazującej sekundy, to na wskazówce przypominającej o uciekających minutach, wreszcie na najmniejszej nieubłaganie odmierzającej godziny. Nic tak jak zegarki nie uprzytomnia nam upływ czasu, często czasu bezpowrotnie straconego.
Szczególnie w podróży, w oczekiwaniu na coś, na kogoś. Są w życiu jednymi z najważniejszych przedmiotów. A czy wszystko o nich wiemy, o czym powinniśmy?
Pobudza do refleksji
Zegarek to najczęściej przedmiot codziennego użytku poznawany dość powierzchownie. Patrzymy na niego, akceptujemy pokazywane czynności ukrytego mechanizmu, ale jego wnętrze mniej nas intryguje niż wnętrze szafy z szufladami przesuwającymi się po szynach. Zegarek po prostu jest i tyle. To zdumiewające, ale właśnie ten przedmiot, wobec którego na ogół mamy stosunek dość ambiwalentny, gdy w przesuwających się wskazówkach odkryjemy coś więcej niż przesuwanie się po tarczy, ten niepozorny swą wielkością przedmiot potrafi pobudzić umysł do myślenia, do zastanowienia się nad tym, czym jest czas.
Być może odkryjemy to, co kilka set lat temu przekazywał wiernym francuski kaznodzieja Louis Bourdaloue: Nie ma niczego cenniejszego niż czas, ponieważ jest on ceną wieczności. Oczywiście dla ateistów zegarki nie muszą być aż tak groźnym ostrzeżeniem, może za Bernardem Fontenellem będą marzyć: Chce się, by wszechświat był w swym ogromie tym, czym w małej skali jest zegarek. A do tego wniosku doszedł właściciel zegarka wyprodukowanego w XVIII w., jakże dalekiego od doskonałości i skomplikowanego mechanizmu zegarka naszych czasów! Dziś wyobrażenie o wszechświecie z dnia na dzień się zmienia, również i to, co jest we wnętrzu zegarków. Zatem jakie obecnie powinny towarzyszyć nam refleksje, gdy na niego patrzymy? Jeżeli nie o wszechświecie, to o czym? A jeżeli już o nim, to o jakim?